Wpływ wysokości na organizm

Im wyżej od poziomu morza, tym niższe jest ciśnienie atmosferyczne. Niskie ciśnienie atmosferyczne prowadzi do obniżenia prężności tlenu. Ponadto wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza dochodzi do spadku temperatury (0,6 stopnia Celsjusza na każde 100m). Obie opisane zmiany niekorzystnie wpływają na ludzki organizm. Niska temperatura otoczenia prowadzi do wychłodzenia organizmu, natomiast obniżone ciśnienie parcjalne tlenu wymusza w ludzkim organizmie szereg zmian adaptacyjnych. Większość zmian adaptacyjnych, do których dochodzi pod wpływem niskiego ciśnienia parcjalnego tlenu, wykorzystywana jest w sporcie wyczynowym przede wszystkim do podnoszenia wydolności organizmu.

Wykorzystanie wysokości w treningu

Obecnie trening wysokogórski stanowi praktycznie podstawowy element przygotowania zawodników do startu w zawodach. Jednakże do rozwoju tego typu metody treningowej doszło dopiero po Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku w 1968 roku. Z racji tego, że miasto Meksyk położone jest na wysokości 2240m n.p.m. zawodnicy, szczególnie konkurencji wytrzymałościowych, uzyskali wyjątkowo słabe wyniki. Wynikało to właśnie z tego, iż na tej wysokości panuje obniżone ciśnienie parcjalne tlenu. Aktualnie zawodnicy większości dyscyplin przed startem w najważniejszych zawodach trenują w górach, a następnie zjeżdżają na zawody na niziny. Ważny jest nie tylko okres przepracowany w górach, ale również moment „zejścia z gór”. Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań zaobserwowano, iż w większości przypadków najlepsze wyniki uzyskiwane są bezpośrednio po powrocie z gór, a następnie po dwóch tygodniach od powrotu.

Adaptacja organizmu

Obniżone ciśnienie parcjalne tlenu panujące na dużych wysokościach wywołuje w organizmie reakcję obronną. Jej celem jest przede wszystkim zapobiegnięcie niedotlenieniu organizmu. Wspomniana reakcja obronna opiera się w głównej mierze na zwiększeniu zarówno wentylacji płuc, jak i częstości skurczów serca. Zmiany te pozwalają na szybki transport tlenu do komórek, mimo że jego zawartość we krwi jest mniejsza niż u osoby znajdującej się na nizinach – czerwone ciałka krwi (erytrocyty) są słabiej wysycone tlenem. Opisane zjawisko nazywane jest kompensacją niedotlenienia.

Trening w górach

Reakcje, do których dochodzi w ludzkim organizmie podczas treningów wykonywanych w górach w znacznym stopniu różnią się od tych, które powstają w czasie treningów realizowanych na nizinach. Podczas treningów wykonywanych w górach szybciej dochodzi do rozwoju zmęczenia. Spowodowane jest to gwałtowną akumulacją metabolitów w pracujących mięśniach. Równie istotną różnicą jest to, iż w górach należy włożyć zdecydowanie większy wysiłek, by osiągnąć maksymalną wentylację płuc. Trening wysokogórski nie prowadzi również do zmian w objętości serca. Ponadto w czasie jego trwania nie można osiągnąć maksymalnego tętna z nizin. Kolejną rozbieżnością pomiędzy treningiem prowadzonym na nizinach a treningiem wysokogórskim jest znacznie mniejsza różnica tętniczo–żylna. Świadczy to o lepszym wykorzystaniu przez organizm (głównie pracujące mięśnie) tlenu znajdującego się w czerwonych ciałkach krwi (erytrocytach).

Nie tylko zalety

Trening wysokogórski poza swoimi niewątpliwymi zaletami posiada również wady. Przede wszystkim w czasie długotrwałego pobytu w górach dochodzi do spadku masy mięśniowej. Ponadto trening wysokogórski nie sprzyja rozwojowi maksymalnej mocy mięśniowej. Równie istotne jest to, iż podczas pobytu w górach niemożliwe jest rozwinięcie maksymalnej szybkości. Bardzo niebezpieczne w treningu wysokogórskim jest również utrudnione zdiagnozowanie przetrenowania – bardzo często mylone jest ze zmęczeniem potreningowym.

Plany treningowe ze wsparciem trenera: Wypróbuj