Układ nerwowy a siła mięśni

Za wszystkie ruchy, które wykonujemy w trakcie ćwiczeń fizycznych odpowiada układ nerwowy. Poza przesyłaniem do mięśni impulsów odpowiedzialnych za wykonanie konkretnej czynności ruchowej, udział układu nerwowego w procesie treningowym można ująć również w szerszym aspekcie. Układ nerwowy, a w szczególności kora mózgowa stanowi ośrodek decyzyjny. To w niej narodziła się decyzja o rozpoczęciu treningów. Dzięki niej systematycznie uczęszczaliśmy na treningi i wykonywaliśmy nierzadko wyczerpujące ćwiczenia. Układ nerwowy oddziałuje również na wiele innych układów (między innymi oddechowy, krążenia, termoregulacji) sterując ich funkcjonowaniem w czasie wysiłku fizycznego. Jednym słowem układ nerwowy jest wykorzystywany w każdym elemencie procesu treningowego – począwszy od decyzji o rozpoczęciu treningów, do najprostszego ruchu realizowanego podczas treningu.

Zmiany w układzie nerwowym

Pod wpływem systematycznych treningów dochodzi w ludzkim organizmie do szeregu zmian adaptacyjnych. Mają one na celu ułatwić i przyśpieszyć realizacje poszczególnych czynności ruchowy związanych z uprawianą dyscypliną sportu. O ile w przypadku takich układów jak krwionośny, czy oddechowy zmiany te są zauważalne i potwierdzone naukowo, o tyle w odniesieniu do układu nerwowego sytuacja nie jest już tak oczywista. Badania prowadzone na zwierzętach pozwoliły zaobserwować zmiany w strukturze synaps nerwowo–mięśniowych obwodowego układu nerwowego. Dotyczą one zwiększenia się powierzchni płytki ruchowej. Co ciekawe zmiany te są większe pod wpływem treningu siłowego, niż po treningu wytrzymałościowym. Najprawdopodobniej do podobnych zmian dochodzi również w synapsach ośrodkowego układu nerwowego, czego efektem może być uczenie się nowych nawyków ruchowych.

Wpływ układu nerwowego na siłę mięśniową

Wbrew powszechnie panującej opinii układ nerwowy wywiera bardzo duży wpływ na poziom siły mięśniowej. Jest on szczególnie zauważalny w początkowym etapie procesu treningowego. Badania naukowe udowodniły, że niewielki wzrost masy mięśniowej, który ma miejsce na początku treningu (pierwsze 2-3 tygodnie) jest zbyt mały, by stanowić przyczynę wzrostu siły mięśniowej. Jako przyczynę wzrostu siły podaje się zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego. Przejawiają się one w silniejszym pobudzaniu włókien mięśniowych do skurczu. Za powyższą sytuację odpowiadają dwa mechanizmy. Pierwszy z nich powoduje, że do skurczu zostaje pobudzona większa ilość jednostek ruchowy (wszystkich włókien mięśniowych unerwianych przez jeden nerw). Jest to zjawisko typowe dla osób trenujących – osoby nietrenujące nie są w stanie w czasie skurczu mięśnia rekrutować wszystkich swoich jednostek ruchowych. Z kolei drugi mechanizm opiera się na wzroście częstotliwości potencjałów czynnościowych wytwarzanych przez czynne motoneurony.

Zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego

Pod wpływem systematycznych treningów dochodzi do zmian w funkcjonowaniu układu nerwowego. Dotyczą one przede wszystkim sposobu rekrutacji (pobudzania) poszczególnych włókien mięśniowych. U osób nietrenujących najsilniejsze jednostki ruchowe są pobudzane dopiero wtedy, gdy siła wygenerowana przez mięsień osiągnie odpowiedni poziom. W przypadku osób trenujących, szczególnie sporty wymagające dużej siły mięśniowej, możliwe jest włączenie się do skurczu najsilniejszych jednostek ruchowych już na samym początku skurczu.

Trenuj układ nerwowy

Układ nerwowy podobnie jak inne układy ludzkiego organizmu ulega pewnym zmianom pod wpływem systematycznych treningów. Co prawda nie są ona tak wyeksponowane jak zmiany adaptacyjne, do których dochodzi w aparacie ruchu, układzie krążenia, czy tez układzie oddechowym. Jednak warto w procesie treningowym pamiętać o układzie nerwowym, gdyż to właśnie on „nadzoruje” pozostałe układy i narządy ludzkiego organizmu.