Sportowe wibracje

Wibracje stanowią bodziec mechaniczny odpowiedzialny za przekazywanie ruchu oscylacyjnego. Natężenie tego bodźca określają dwa parametry fizyczne – amplituda oraz częstotliwość. Amplitudą nazywany jest zakres ruchu drgającego (wychylenie od linii środkowej) wyrażony w jednostce odległości – najczęściej w milimetrach. Z kolei częstotliwością określa się ilość pełnych ruchów (cykli) wykonanych w jednostce czasu (wyraża się ją w hercach (Hz)). Wibracje zaczęto stosować w treningu sportowym od niedawna, w związku z czym aktualnie nie ma jednoznacznych odpowiedzi na wiele wątpliwości dotyczących tej metody treningowej. Jednakże mimo stosunkowo niewielkiej wiedzy zaobserwowano, iż kontrolowane, spełniające pewne założenia merytoryczne wibracje w pozytywny sposób wpływają na ludzki organizm.

Jak działają wibracje

Jedną z głównych sił działających na ludzkie mięśnie jest grawitacja. Obciążenia grawitacyjne działające codziennie na tkankę mięśniową utrzymują ją w dobrej formie. Ich zanik skutkuje spadkiem masy i siły mięśni, natomiast wzrost (hipergrawitacja) prowadzi do zwiększenia obwodów mięśni oraz wzrostu generowanej przez nie siły. Zastosowane w treningu wibracyjnym drgania prowadzą do wzrostu obciążenia grawitacyjnego. Ponadto ich przyłożenie domięśnia lub ścięgna prowadzi do powstania odruchowego napięcia mięśni nazwanego odruchem skurczowym na wibrację (Tonic Vibration Flex – TVR). Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano również, iż miejscowe zastosowanie wibracji skutkuje zahamowaniem skurczu mięśni antagonistycznych. Wyniki wielu testów świadczą o tym, iż drgania będące następstwem treningu wibracyjnego wpływają również na pobudzanie ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. W efekcie tego zastosowanie krótkiej wibracji w znacznym stopniu zwiększa siłę skurczu mięśni.

Wpływ wibracji na mięśnie

Pod wpływem treningu wibracyjnego dochodzi w ludzkim organizmie do szeregu niezwykle istotnych zmian. Dotyczą one przede wszystkim mięśni, choć nie jest to jedyny układ, w którym zachodzą modyfikacje. Zastosowanie ćwiczeń wibracyjnych w treningu prowadzi do znacznego wzrostu maksymalnej siły mięśni (w niektórych przypadkach wynosił on aż 50%). U wielu osób poddanych treningowi wibracyjnemu zaobserwowano również zwiększenie mocy maksymalnej mięśni. W przeciwieństwie do ćwiczeń siłowych, które bardzo często prowadzą do spadku poziomu gibkości, trening wibracyjny w istotnym stopniu zwiększa poziom tej zdolności motorycznej. Do pozytywnych aspektów ćwiczeń wibracyjnych należy zaliczyć również wzrost siły statycznej, dynamicznej oraz eksplozywnej mięśni (dotyczy to szczególnie mięśni znajdujących się w obrębie kończyn dolnych).

Pozostałe efekty treningu wibracyjnego

Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano również, iż ćwiczenia wibracyjne, wykonywane na platformie wibracyjnej, prowadzą do zwiększenia objętości krwi w mięśniach ud i łydek. Średni przepływ krwi zwiększył się w wyżej wymienionych mięśniach z 6,5cm/s do aż 13cm/s. Trening wibracyjny wpływa także na gospodarkę hormonalną organizmu. U osób poddanych tego rodzaju ćwiczeniom zaobserwowano wzrost stężenia we krwi takich hormonów jak testosteron oraz hormon wzrostu. Co ciekawe zarejestrowane zmiany są niezwykle podobne do tych, które zachodzą pod wpływem ćwiczeń siłowych.

O czym warto pamiętać

Trening wibracyjny poza wieloma pozytywnymi skutkami niesie ze sobą również zagrożenia. W przypadku niektórych osób, u których zastosowano ćwiczenia wibracyjne zaobserwowano spadek poziomu koordynacji ruchowej. Należy również pamiętać, by nie stosować ćwiczeń wibracyjnych, których częstotliwość nie przekracza 20Hz. Jest to bardzo ważne, gdyż niższe częstotliwości mogą uszkodzić organy wewnętrzne – między innymi wątrobę, serce oraz płuca. Trening wibracyjny w żadnym przypadku nie może stanowić głównej metody treningowej.