Słów parę o sprawności fizycznej

Termin sprawność fizyczna bardzo często pojawia się w szeroko pojętych mediach. Najczęściej znajduje się on we wzmiankach informujących o tym, że polscy uczniowie/studenci/społeczeństwo charakteryzują się niskim poziomem sprawności fizycznej. Niestety w zdecydowanej większości reportaży i materiałów prasowych nie jest wytłumaczone, co dokładnie oznacza termin sprawność fizyczna oraz jaki jej rodzaj miały zmierzyć przeprowadzone badania. Takie działania przyczyniają się do tego, iż większość czytelników mylnie odbiera przedstawione wyniki. W tym artykule wyjaśnię czym jest sprawność fizyczna oraz jak ją można podzielić.

Sprawność fizyczna – definicja

Większość ludzi za osobę sprawną fizycznie uznaje kogoś, kto jest w stanie przebiec maraton, czy też wycisnąć ciężar przekraczający masę swojego ciała. Należy jednak pamiętać, że mimo uzyskiwanych rezultatów takie osoby niekoniecznie muszą charakteryzować się wysokim poziomem sprawności fizycznej ogólnej. Co w takim bądź razie wyznacza termin „sprawność fizyczna”? Sprawność fizyczna określa stan narządów i funkcji organizmu umożliwiający efektywne wykonywanie zróżnicowanych zadań ruchowych. Oznacza to, że na poziom sprawności fizycznej ustroju wpływa zarówno szybkość i czas trwania biegu, jak i ilość podniesionych maksymalnie kilogramów.

Od czego zależy sprawność fizyczna

Na poziom sprawności fizycznej ustroju wpływa przede wszystkim stopień ukształtowania poszczególnych zdolności motorycznych. W związku z tym sprawność fizyczną można uznać za ich (zdolności motorycznych) wypadkową. Do podstawowych zdolności motorycznych ludzkiego organizmu zalicza się: siłę, szybkość, wytrzymałość, gibkość oraz koordynację. Wzrost lub spadek jednej z nich prowadzi do zmiany poziomu sprawności fizycznej ogólnej. Należy jednak pamiętać, że nie ma dyscypliny sportu, która kształtowałaby jednocześnie wszystkie zdolności motoryczne organizmu. Ponadto treningi rozwijające jedną cechę motoryczną mogą prowadzić do spadku poziomu innej.

Rodzaje sprawności fizycznej

Sprawność wszechstronna

Na sprawność fizyczną ogólną organizmu składa się sprawność wszechstronna oraz sprawność specjalna. Sprawność wszechstronna bardzo często nazywana jest potencjałem ruchowym. Do jej rozwoju dochodzi w czasie ontogenezy (rozwoju osobniczego). Na poziom potencjału ruchowego wpływa między innymi naturalny proces rozwoju organizmu, posiadane zdolności, a także wszechstronne, zamierzone i niezamierzone oddziaływanie ćwiczeń fizycznych. Poziom sprawności wszechstronnej organizmu można zwiększyć poprzez zastosowanie w procesie treningowym obciążeń i środków o charakterze wszechstronnym. Warto jednak pamiętać, że przy ich zastosowaniu rozwój sprawności ogólnej ustroju jest możliwy jedynie do pewnego momentu. W takiej sytuacji, aby dalej zwiększać poziom sprawności organizmu należy zastosować ćwiczenia o charakterze specjalnym.

Sprawność specjalna

Sprawność specjalna jest rozwijana poprzez zastosowanie w procesie treningowym środków o charakterze specjalnym charakterystycznych dla danej dyscypliny sportu. Oznacza to, że inaczej będzie wyglądał zaawansowany trening kulturysty, a inaczej maratończyka. Ponadto warto pamiętać, że ćwiczenia o charakterze specjalnym mają to do siebie, iż prowadzą do rozwoju zdolności motorycznych szczególnie pożądanych w danej dyscyplinie sportu. Właśnie z tego względu nie należy stosować ich na wczesnym etapie ontogenezy ustroju (u dzieci i młodzieży).

Plany treningowe ze wsparciem trenera: Wypróbuj