Poznaj swój organizm (łydki)

Łydki w terminologii anatomicznej nazywane są podudziami (goleniami) i stanowią odcinki środkowe kończyn dolnych. Rozciągają się od stawów kolanowych do stawów skokowo-goleniowych (stawów skokowych górnych). Golenie wraz z udami łączą tułów ze stopami. Ponadto w ich obrębie swój początek ma również wiele mięśni odpowiedzialnych za wykonywanie przez stopy funkcji lokomocyjnych (bieg, chód). Na podudziach znajdują się także mięśnie podtrzymujące tak zwane sklepienie stopy, a więc mięśnie, których osłabienie prowadzi do płaskostopia.

Budowa goleni

W skład podudzia wchodzą dwie kości długie – kość piszczelowa oraz kość strzałkowa. Są one ściśle ze sobą połączone poprzez staw piszczelowo-strzałkowy, błonę międzykostną oraz więzozrost piszczelowo-strzałkowy. Kość strzałkowa znajduje się na bocznej stronie podudzia, natomiast kość piszczelowa na stronie przyśrodkowej. Stawy oraz błona międzykostna łączące kości goleni pozwalają jedynie na niewielkie ruchy obu kości.

Staw kolanowy

Golenie łączą się z udami poprzez stawy kolanowe. Są to największe stawy ludzkiego organizmu. Pojedynczy staw kolanowy tworzą kłykcie kości udowej oraz kłykcie kości piszczelowej. Od przodu uzupełnia go tylna powierzchnia rzepki. W skład stawu kolanowego wchodzą również zbudowane z chrząstki włóknistej parzyste łąkotki – przyśrodkowa i boczna. Do więzadeł, które bezpośrednio wzmacniają staw kolanowy zalicza się więzadło poprzeczne kolana, a także więzadła łąkotkowo-udowe oraz krzyżowe przednie i tylne. Torebkę stawową, a w sposób pośredni również staw, wzmacnia więzadło rzepki, więzadło poboczne strzałkowe oraz więzadło poboczne piszczelowe.

Najważniejsze mięśnie

Do najważniejszych mięśni występujących w obrębie podudzi zalicza się:

• Mięsień trójgłowy łydki – największy mięsień zlokalizowany w obrębie goleni. Składa się z dwóch mięśni – brzuchatego łydki oraz płaszczkowatego. Znajduje się na tylnej ścianie podudzia. Jego ścięgno końcowe nazywane jest popularnie ścięgnem Achillesa. Rozciąga się od powierzchni podkolanowej powyżej kłykcia przyśrodkowego i bocznego kości udowej oraz tylnej powierzchni kości strzałkowej do guza piętowego. Odpowiada przede wszystkim za zginanie podeszwowe stopy. Ponadto bierze również udział w odwracaniu i przywodzeniu stopy.

• Mięsień piszczelowy przedni – znajduje się na przedniej ścianie podudzia. Rozpościera się od kłykcia bocznego i górnej części powierzchni bocznej kości piszczelowej do podeszwowej części kości klinowatej przyśrodkowej oraz guzowatości kości śródstopia I. Przede wszystkim bierze udział w zginaniu grzbietowym stopy. Współuczestniczy również w jej odwracaniu i przywodzeniu. Mięsień piszczelowy przedni jest wykorzystywany szczególnie podczas jazdy na nartach, marszu oraz szybkiego biegu.

• Mięsień strzałkowy długi – leży na bocznej ścianie goleni. Rozpoczyna się na kłykciu bocznym kości piszczelowej, głowie strzałki, górnej połowie bocznej powierzchni trzonu kości strzałkowej, a także na przegrodzie międzymięśniowej przedniej i tylnej goleni. Z kolei przyczep końcowy mięśnia strzałkowego długiego znajduje się na podeszwowej powierzchni kości klinowatej przyśrodkowej oraz na guzowatości kości śródstopia I. Mięsień strzałkowy długi odpowiada przede wszystkim za zginanie podeszwowe, odwodzenie oraz nawracanie stopy. Ponadto jest on mięśniem zabezpieczającym sklepienie stopy przed spłaszczeniem – płaskostopiem.