Nie zapominaj o koordynacji

Koordynacja jest jedną z podstawowych zdolności motorycznych człowiek. Spełnia ona niejako rolę regulatora ruchu i odpowiada za jego sterowanie. Koordynacja ruchowa jest to zdolność do realizowania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów oraz zamiany jednych zadań ruchowych na inne. Ponadto do koordynacji zalicza się również umiejętność rozwiązywania nowych, nieprzewidzianych sytuacji ruchowych. Koordynacja odpowiada także za szybkie i trwałe uczenie się nowych zdolności ruchowych.
Co wpływa na koordynacje?
Na poziom koordynacji wpływa wiele czynników. Możemy do nich zaliczyć między innymi uzdolnienia ruchowe, wyobrażenia, dotychczas nabyte doświadczenie, pamięć ruchową, stan układu nerwowego oraz wiele innych. Warto pamiętać, że każdy nowy nawyk ruchowy formowany jest na podstawie aktualnie posiadanej pamięci ruchowej. Właśnie z tego względu zasadne jest posiadanie (i jej ciągłe rozwijanie) szerokiej bazy nawyków ruchowych.
Jak rozwijać koordynacje?
W procesie rozwoju koordynacji ruchowej należy skupić się na kształtowaniu następujących zdolności:

• sprzęgania ruchu – organizacji przestrzenno-czasowych i dynamicznych powiązań ruchów poszczególnych części ciała,

• orientacji przestrzennej – lokalizacja położenia oraz zmian pozycji i ruchów ciała w przestrzeni,

• różnicowania ruchów – wysokiej dokładności i ekonomii ruchów częściowych oraz poszczególnych faz w całości aktu ruchowego,

• równowagi – utrzymywania lub przywracania stanu równowagi,

• szybkiego i właściwego reagowania – jak najszybszego wykonywania zaplanowanych ruchów na sygnał lub gwałtowną zmianę sytuacji,

• dostosowania i przestawiania ruchowego – korygowania, precyzowania oraz świadomego przestawiania i zmieniania ruchów kierując się powstałą lub przewidywaną zmianą sytuacji,

• rytmizacji ruchów – dopasowanie ruchów do podanego rytmu (zewnętrznego) lub przyjęcia rytmu własnego (wewnętrznego).

Przede wszystkim nowości
By rozwijać koordynacje ruchową należy stale stosować nowe, zróżnicowane ćwiczenia. Gwarantuje to prawidłowy rozwój koordynacji. Nie należy również zapominać o starych, już poznanych ćwiczeniach. Jednakże w ich przypadku należy stosować różnego rodzaju modyfikacje. Mogą one dotyczyć dwóch aspektów:

• zmiany sposobu wykonania ćwiczenia – mogą one dotyczyć między innymi tempa i kierunku ruchu, poziomu użytej siły, wykorzystanych do wykonania ruchu mięśni, zmiany rytmu ćwiczenia, akcentowania wybranych faz ruchu,

• zmiany warunków wykonania ćwiczenia – obejmują one wykorzystanie różnych przyborów/sprzętu treningowego, zmianę warunków przestrzennych ruchu (otwarte lub zamknięte), ograniczenie kontroli wzrokowej, zmianę rodzaju podłoża w miejscu realizacji treningu, zastosowanie różnych obciążeń treningowych, zmniejszanie/zwiększenie miejsca przeznaczonego na wykonanie danego ruchu.

Do rozwoju koordynacji ruchowej wykorzystuje się zróżnicowane ćwiczenia koordynacyjne wykonywane najczęściej w seriach metodą powtórzeniową z pełnymi przerwami wypoczynkowymi.
Kiedy pracować nad koordynacją?
Nad koordynacją można pracować niezależnie od aktualnego miejsca w procesie treningowym. Należy jednak pamiętać, by ćwiczenia koordynacyjne odbywały się w pierwszej części jednostki treningowej. Ponadto muszą się one być realizowane systematycznie, gdyż w innym przypadku nie przyniosą pożądanych rezultatów. Warto jeszcze raz podkreślić, że w celu rozwoju koordynacji ruchowej należy stosować zróżnicowane ćwiczenia.