Kulturysto, nie zapominaj o kręgosłupie!

Statystyki dotyczące osób cierpiących na ból kręgosłupa są zatrważające. W Polsce około 60% kobiet i 45% mężczyzn cierpi na schorzenia związane z bólem kręgosłupa! W 2009 roku tylko na ból kręgosłupa w odcinku skarżyło się aż 2 miliony Polaków. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż bóle w odcinku szyjnym kręgosłupa są o około 30% rzadsze, niż te występujące w części krzyżowej. Wśród osób wykonujących intensywny wysiłek fizyczny 60% mężczyzn oraz aż 80% kobiet skarży się na bóle kręgosłupa. Co jest niezwykle istotne zjawisko bólu kręgosłupa nie dotyczy tylko i wyłącznie osób starszych. Wśród osób do 25 roku życia 42,2% mężczyzn i 55,1% kobiet przyznało się do posiadania aktualnie lub w przeszłości kłopotów dotyczących bólu kręgosłupa. Rozszerzenie zakres wieku do 45 roku życia zwiększa ten wskaźnik nawet do 70-90% populacji. Dla potwierdzenia tych statystyk można „zajrzeć” do polskich szpitali. Największą grupę pacjentów leczących dolegliwości związane z bólem kręgosłupa stanowią osoby w wieku 40-59 lat. W dalszej kolejności są to pacjenci w przedziale wiekowym od 20 do 39 lat, a najmniejszy odsetek stanowią osoby po 60 roku życia. Jak widać na dolegliwości związane z bólem kręgosłupa nie cierpią tylko osoby starsze.

Budowa kręgosłupa

Kręgosłup zbudowany jest z elementów kostnych (kręgów) oraz chrzęstnych (krążków międzykręgowych) i wchodzi w skład szkieletu osiowego. Budowa poszczególnych kręgów różni się w zależności od miejsca występowania oraz funkcji, które pełni. Jednakże cechą charakterystyczną dla wszystkich kręgów są elementy ich budowy – trzon, łuku oraz nasady łuku. Trzon i łuk kręgu tworzą otwór międzykręgowy, przez który przebiega rdzeń kręgowy. Począwszy od II i III kręgu szyjnego, aż do V kręgu lędźwiowego i kości krzyżowej pomiędzy poszczególnymi kręgami znajdują się krążki międzykręgowe potocznie zwane dyskami. W ludzkim kręgosłupie można wyróżnić 5 odcinków:

1. szyjny – zbudowanego z 7 kręgów szyjnych,
2. piersiowy – w skład którego wchodzi 12 kręgów piersiowych,
3. lędźwiowy – zbudowanego zazwyczaj z 5 kręgów lędźwiowych,
4. krzyżowy – stworzonego przez kość krzyżową powstałą w wyniku zrostu 5 kręgów krzyżowych,
5. guziczny – w skład którego wchodzi kość guziczna (ogonowa) powstała w następstwie kościozrostu 4 lub 5 szczątkowych kręgów.

Charakterystyczną cechą ludzkiego kręgosłupa jest to, że nie jest on prosty. Posiada wygięcia do przodu (w odcinku szyjnym i lędźwiowym) zwane lordozami oraz do tyłu (w części piersiowej i krzyżowej) określane mianem kifoz. Taka budowa pozwala na przenoszenie znacznych obciążeń sięgających nawet 350 kilogramom.

O dyskopatii słów parę

Dyskopatia jest to potoczna nazwa przepukliny jądra miażdżystego krążka międzykręgowego. W zdecydowanej większości przypadków polega na przemieszczaniu się do tyłu, a w konsekwencji na uwypukleniu jądra miażdżystego krążka międzykręgowego. Tak usytuowane jądro miażdżyste krążka kręgowego naciska na korzenie rdzeniowe rdzenia kręgowego oraz jego inne struktury. Prowadzi to do powstania tępego i głębokiego bólu. Umiejscowiony jest on najczęściej w bocznej części grzbietu i promieniuje w stronę pośladków, miednicy, kości łonowej, a w skrajnych przypadkach wzdłuż całej kończyny dolnej. Niekiedy ból odczuwalny jest w środkowej części grzbietu. U kulturystów przepuklina w zdecydowanej większości przypadków występuje w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, najczęściej między III a IV lub V i VI kręgiem lędźwiowym.

Profilaktyka

W celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia kontuzji, należy ćwiczenia, w znacznym stopniu obciążające odcinek lędźwiowy kręgosłupa (martwy ciąg, przysiady, „dzień dobry”, skłony, podciąganie sztangi w opadzie), wykonać w prawidłowej technicznie pozycji, z tak zwanym „zablokowaniem”. „Zablokowanie” można uzyskać poprzez wykonanie następujących czynności:

1. Powiększenie objętości klatki piersiowej – uzyskuje się to poprzez nabranie wdechu i wstrzymanie powietrza w płucach. W efekcie dochodzi do usztywnienia tułowia, co uniemożliwia górnej jego części pochylanie się do przodu.
2. Napięcie mięśni brzucha – dochodzi do usztywnienia brzucha oraz wzrostu ciśnienia śródbrzusznego – uniemożliwia to pochylanie się tułowia do przodu.
3. Wygięcie dolnej części grzbietu – uzyskuje się to dzięki napięciu mięśni lędźwiowych, co w efekcie prowadzi do wyprostowania się kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.

Wykonanie wymienionych wyżej czynności jednocześnie (zablokowania) zapobiega wyginaniu się grzbietu w łuk. Pozwala to w znacznym stopniu uchronić kręgosłup przed wystąpieniem tak bardzo bolesnej dyskopatii.