Chondromalacja rzepki a trening

Co to jest i jak wpływa na trening?

Chondromalacja rzepki to postępujący proces, który ostatecznie prowadzi do jej destrukcji. Inaczej nazywana rozmiękaniem chrząstki stawowej, chondromalacja powoduje jej ubytki i pękanie, przez co chrząstka nie może już spełniać swojej roli - nie amortyzuje obciążeń kolana i nie zabezpiecza go.

Chondromalacja rzepki może być spowodowana przez różne czynniki, jak nieprawidłowe ukształtowanie powierzchni stawowych lub płaskostopie, lecz najczęstszym powodem tej kontuzji są urazy. Każdy upadek może prowadzić do osłabienia chrząstki stawowej. Szczególnie narażeni na chondromalację kolana są ćwiczący, ponieważ w trakcie treningu zbyt duży ucisk kości udowej nakłada dodatkowy ucisk na rzepkę.

Często bywa tak, że chondromalacja kolana jest wykrywana i tym samym leczona w dość późnym stadium. Rzepka nie jest unerwiona, dlatego ból kolana jest odczuwalny, dopiero kiedy jego stan może już być naprawdę zły.

Chondromalacja a trening

Jeśli podejrzewamy u siebie chondromalację rzepki, nie należy samemu stawiać diagnozy, ale koniecznie trzeba udać się do lekarza ortopedy. Tylko on może jednoznacznie stwierdzić przyczynę kontuzji i bólu kolana, wykonując USG czy rezonans magnetyczny.

• Trenując, musimy pamiętać o konieczności ograniczenia ćwiczeń silnie obciążających kończyny dolne, takich jak skoki, lądowania, wykroki czy przysiady, co nie znaczy, że całkowicie trzeba wykluczyć jakąkolwiek aktywność.
• Trenerzy zalecają ćwiczenia przy chondromalacji kolana, ale zaznaczają, że dobór treningu zależy od przyczyny schorzenia i każdorazowo należy skonsultować go z fizjoterapeutą. Celem ćwiczeń jest osiągnięcie pełnego zakresu ruchu w stawie kolanowym oraz normalizacja dysbalansu układu więzadłowo - mięśniowego, który ustawia rzepkę w patologicznym położeniu.
• Bardzo duże znaczenie w terapii chondromalacji rzepki ma trening mięśni ud. Nierozciągnięte mięśnie mają tendencję do ściągania rzepki ku górze, czego efektem jest mocne jej ścieranie po wewnętrznej stronie. Dlatego najlepszy jest trening proprioceptywny, polegający na zaangażowaniu w pracę mięśni głębokich bez zmiany ich długości. Propriocepcja, zwana także czuciem głębokim to zmysł orientacji położenia poszczególnych części ciała. Dzięki temu wiemy, jak ułożone i napięte są nasze mięśnie i możemy tworzyć nawyki ruchowe. Dlatego tak ważne są ćwiczenia proprioceptywne po kontuzjach, kiedy też te nawyki musimy stworzyć na nowo. Gdy stawy wydobrzeją, można wprowadzić delikatny trening siłowy, jednak należy pamiętać, żeby nie obciążać nadmiernie kolan. Pierwsze przysiady po wyleczeniu stawów nie powinny być od razu wykonywane z obciążeniem, a biegi po twardej, jednolitej nawierzchni powinniśmy odłożyć na później.

Sposoby na chondromalacje rzepki

To, w jaki sposób staw będzie leczony, zależy od stopnia rozwoju choroby. Na początkowym etapie wystarczające jest leczenie zachowawcze, jednak w bardziej zaawansowanym stadium chondromalacji kolana konieczna może być interwencja chirurgiczna.

• Leczenie zachowawcze obejmuje przede wszystkim fizykoterapię, która redukuje ból i usprawnia staw. Najczęściej wykorzystuje się leczenie ultradźwiękami, stosuje się laseroterapię, elektroterapię lub krioterapię. Jest ono uzupełniane przez odpowiednie ćwiczenia wzmacniające, rozciągające i stabilizacyjne.
• Przy chondromalacji rzepki konieczne może być leczenie farmakologiczne. Najczęściej stosowane są niesteroidowe środki przeciwzapalne, które redukują ból i zmniejszają stan zapalny. Bezpośrednio w obrębie stawu mogą być podawane sterydy, które także zmniejszają ból i zapalenie, ale niosą za sobą zdecydowanie więcej skutków ubocznych. W zaawansowanym stadium uszkodzenia stawu odciąża się go stosując ortezę stabilizującą rzepkę.
• W ciężkim przebiegu chondromalacji rzepki konieczna może być interwencja chirurga. Najczęściej stosuje się artroskopię kolana. Polega ona na wprowadzeniu przez centymetrowe nacięcie kamery do wnętrza kolana i obejrzeniu wszystkich jego elementów. Przez drugie nacięcie wprowadza się narzędzia artroskopowe, którymi naprawiane są uszkodzenia. Zabieg nie wymaga pobytu w szpitalu ani unieruchomienia stawu. Po kilku godzinach pacjent zostaje wypisany do domu, a po operacji pozostają jedynie 2 szwy.

Chondromalacja rzepki jest schorzeniem, którego nie należy lekceważyć, szczególnie kiedy regularnie trenujemy. Już pierwsze dolegliwości bólowe w obrębie kolana należy konsultować z lekarzem, bo jest możliwość, że w początkowym etapie obędzie się bez operacji. Jeśli jednak potrzebna będzie interwencja chirurga, też nie należy odwlekać wizyty, ponieważ obecne metody naprawy stawu kolanowego są mało inwazyjne.