Poprawiamy reputację soli?

Do wyeliminowania z diety soli można się przyzwyczaić, zbadano, że już po około dwóch tygodniach od pozbycia się jej z jadłospisu wiele potraw kiedyś solonych zachowuje niemalże ten sam smak. Z chemicznego punktu widzenia sól, którą na co dzień spożywamy to tzw. chlorek sodu. W tym połączeniu pierwiastki te występują w niejednakowych ilościach, a mianowicie sód stanowi około 40%, natomiast chlor 60%. Sód wchodzący w skład soli kuchennej jest pierwiastkiem, który w dużych ilościach występuje w płynach ustrojowych. Odgrywa on ważną rolę w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej. Do utraty z organizmu składników mineralnych w tym też i sodu dochodzi poprzez wydzielanie wody z kałem, moczem, potem i wydychanym powietrzem. Zapotrzebowanie na wodę i sód wraz ze zmianą warunków środowiskowych np.: podwyższeniem temperatury otoczenia lub zwiększoną aktywnością fizyczną zwiększa się. Ilość wydzielanej z organizmu wody należy zatem równoważyć poprzez jej uzupełnianie, aby nie doszło do szkodliwych dla zdrowia skutków. Negatywne skutki nadmiernego spożycia soli Dietetycy przestrzegają przed nadmiernym spożyciem soli, ze względu na powstawanie:

• nadciśnienia tętniczego, co w efekcie może prowadzić do innych chorób związanych z układem krążenia (zawały serca, wylewy)
• doszukuje się również związku między nadmiernym spożyciem soli a występowaniem raka żołądka oraz udaru mózgu
• nadmiar podaży soli powoduje zwiększenie pobrania i zatrzymywania wody w organizmie (prawidłowa czynność nerek powoduje wydalanie nadmiaru tego składnika, natomiast w przypadku upośledzonej ich funkcji może nastąpić ich obrzęk)

Pozytywny wpływ spożycia niewielkich ilości soli: Mimo wszelkich przestróg przed stosowaniem soli istnieją oczywiście jej zalety. Sól jest potrzebna organizmowi, jednak nie należy spożywać jej w nadmiernych ilościach. Zalety soli (sodu):

• utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej
• regulacja gospodarki wodnej organizmu

Nie trzeba się bać niedostatecznego dostarczenia do organizmu tego składnika, ponieważ żywność dostępna na rynku to w większości bardzo dobre źródło soli. Należy pamiętać, że sól, którą spożywamy to nie tylko ta jej ilość, którą dodajemy do potraw, ale i ta, która znajduje się w gotowych kupowanych przez nas produktach. Sól dostarczona w produktach spożywczych (np.: zupy w torebkach, kostki bulionowe, wszelkiego rodzaju dania typu instant i in.) niejednokrotnie pokrywa zapotrzebowanie organizmu (bądź przekracza) na ten składnik. Na temat dziennego spożycia soli a jej wpływu na zdrowie istnieje wiele kontrowersji. Dzienne spożycie soli (dodanej w procesach kulinarnych i zawartej w produktach spożywczych) nie powinno przekraczać 5 g (1 płaska łyżeczka). Optymalnym rozwiązaniem pozwalającym na ograniczanie jej spożycia byłoby unikanie stosowania (dodawania) soli do potraw oraz unikanie produktów, które są w nią bogate. Obniżenie jej ilości w codziennym jadłospisie powinniśmy rozpocząć już przy zakupie żywności, czytając dokładnie etykiety informujące o jej zawartości, niektórzy producenci tworzą nowe receptury swoich wyrobów, obniżając poziom chlorku sodu (bądź samego sodu) w produkcie. Więcej sodu dla intensywnie trenujących Osoby intensywnie trenujące oraz pracujące ciężko fizycznie bardzo dużo się pocą. Pot (a z nim i składniki mineralne) wydalany jest w ilościach nawet 1-2,5 litra w ciągu 1 godziny. Bardzo ważne jest zatem, aby ilość wody, a w tym i składników mineralnych była uzupełniana. Osoba o umiarkowanej aktywności fizycznej powinna ze swoją codzienną dietą dostarczać nie więcej niż 5 g soli (jest to 1 płaska łyżeczka). Osoby bardzo intensywnie trenujące muszą dostarczać tego składnika znacznie więcej. Czasem jest to nawet podwójna jej ilość. Co jeść, aby ograniczyć ilość soli w całodziennym jadłospisie? Przede wszystkim należy całkowicie wykluczyć solenie i dosalanie potraw podczas przyrządzania jak również podczas jedzenia. Tu pojawia się problem, ponieważ wiele osób uzna taką żywność za żywność bez smaku, jałową. Rozwiązanie leży w zastosowaniu zamiast “wszędobylskiej” soli przypraw ziołowych, których cała gama jest dostępna na rynku (bazylia, tymianek, estragon itp.). Wystarczy dobrze się rozejrzeć, potem już tylko wybór odpowiedniej przyprawy i posiłki znów będą smaczne, nawet bez soli. Do wyeliminowania z diety soli można się przyzwyczaić, zbadano, że już po około dwóch tygodniach od pozbycia się jej z jadłospisu wiele potraw kiedyś solonych zachowuje niemalże ten sam smak. Duże ilości sodu zawierają m.in.:

• wszelkiego rodzaju konserwy
• żółte sery
• wędliny
• ryby wędzone
• chipsów, snacków
• paluszki
• orzeszki solone

Dużą zawartością soli charakteryzuje się również pieczywo, aczkolwiek istnieją producenci, którzy obniżyli zastosowanie soli do produkcji chleba. Podsumowując warto dbać o prawidłowy dowóz do organizmu płynów i rozsądnie podchodzić do solenia i spożywania produktów, które są w nią obfite. Z tym, że osoby bardzo intensywnie trenujące lub pracujące ciężko fizycznie mogą sobie pozwolić na jej spożycie w nieco większych ilościach