Ile kalorii ma błonnik?

Włókno pokarmowe, jak inaczej nazywany jest błonnik, nie jest trawione i wchłaniane w naszym przewodzie pokarmowy, w związku z czym nie jest uznawane za składnik energetyczny naszej diety. Z tego powodu w bilansie kalorycznym błonnik nie jest uwzględniany. Na etykietach podawana jest ilość błonnika w gramach, ale składnik ten nie jest uwzględniany w kaloryczności produktu. Jest to słuszne podejście, zakładając, że cały zawarty błonnik nie jest trawiony i wchłaniany. Sytuacja nie jest jednak tak prosta, ponieważ błonnik posiada różne frakcje, z których niektóre w pewnym stopniu ulegają przemianom energetycznym w naszym organizmie.

Błonnik możemy podzielić na kilka frakcji:

• rozpuszczalny w wodzie (są to głównie pektyny obecne w owocach oraz gumy i śluzy),
• częściowo rozpuszczalny w wodzie (przede wszystkim hemicelulozy, które znaleźć można w ziarnach zbóż i otrębach),
• nierozpuszczalny w wodzie (celuloza występując w warzywach i owocach jak również lignina, której źródłem są ziarna zbóż).

Niektóre frakcje błonnika mogą ulegać przemianom z udziałem mikroflory jelitowej. W związku z tym powstają cząsteczki, które mogą być wchłaniane i wykorzystywane jako materiał energetyczny. Ciężko jest jednak określić, jaki udział w spożywanym błonniku mają frakcje podlegające wchłanianiu. W związku z tym dotychczas raczej pomijano błonnik w wyliczeniach kalorycznych.

Jest jednak założenie mówiące, że 1 g błonnika może dostarczać średnio 2 kcal. Dla przypomnienia, 1 g węglowodanów i białek to 4 kcal, 1 g tłuszczu to 9 kcal, 1 g alkoholu to 7 kcal. To uproszczenie wynika z faktu, że błonnik ma budowę zbliżoną do węglowodanów, a jako że nie jest trawiony i wchłaniany całkowicie zamiast 4 kcal na 1 g przyjęto, że dostarcza ok. 2 kcal.

W zasadzie niezależnie od tego czy będziemy dodawać kaloryczność błonnika dla naszego bilansu czy też nie, nie powinno stanowić to znacznej różnicy. Wynika to z tego, że średnia zalecana ilość błonnika w diecie na dobę powinna wynosić ok. 25-40 g. Jeżeli pomnożymy tę ilość razy 2 kcal otrzymamy wartość ok. 50-80 kcal dziennie, co może mieć znaczenie jedynie przy restrykcyjnej diecie redukującej. W innym przypadku wartości te stanowią stosunkowo niewielki procent całodziennego zapotrzebowania kalorycznego.