Gdy mleko krowie szkodzi

Pomimo trwających dyskusji specjalistów na temat wartości odżywczych mleka i konieczności jego spożywania, nadal uważa się, że mleko jest jednym z najbardziej wartościowych produktów dostarczających wiele cennych składników odżywczych. Mleko jest bardzo dobrym źródłem pełnowartościowego białka, wapnia i witamin z grupy B (głównie B2 i B12). Tłuszcz mleczny zawiera cenny kwas linolowy (CLA), a także witaminę D oraz karotenoidy.

Niestety coraz więcej osób nie może lub nie chce pić mleka krowiego. U osób dorosłych często jest to spowodowane nietolerancją laktozy, która po wypiciu mleka powoduje nieprzyjemne dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Dla tych osób dobrym rozwiązaniem są napoje i mleczne produkty fermentowane, które dzięki mniejszej zawartości laktozy oraz obecności bakterii probiotycznych są dużo lepiej tolerowane. Mniejszą część ludzi dotyka natomiast rzeczywista alergia na białko mleka krowiego. Niestety zastąpienie mleka krowiego mlekiem innych ssaków (mleko kozie, owcze) nie zawsze pomaga, gdyż często alergia na te białka występuje równocześnie. Inną grupę osób niespożywających mleka zwierzęcego stanowią wegetarianie, którzy nie spożywają produktów pochodzenia zwierzęcego w ogóle.

Mleka roślinne

Alternatywą dla mleka krowiego miały być mleka roślinne, otrzymywane z soi, roślin zbożowych, orzechów czy nasion roślin oleistych. Ich skład jest zależy od surowca z którego powstają oraz od ewentualnych dodatków wzbogacających. Przemysłowo najwięcej produkuje się mleka sojowego. Niestety smak mleka roślinnego nie zawsze jest równie atrakcyjny jak smak mleka krowiego, dlatego producenci często dodają do niego np.cukier lub aromaty aby poprawić jego właściwości organoleptyczne. Warto zatem czytać etykiety, bo mleko z dodatkiem cukru będzie miało zdecydowanie więcej kalorii niż by nam się mogło wydawać.

W mleku roślinnym jest mniej białka niż w mleku krowim. Jedynie mleko sojowe dorównuje ilością białka mleku zwierzęcemu, ale należy pamiętać, że białko roślinne jest białkiem niepełnowartościowym. Mleka roślinne zawierają też nieco mniej tłuszczu, ale więcej węglowodanów przez co ich kaloryczność jest w miarę zbliżona do mleka zwierzęcego. W mleku roślinnym nie występuje witamina B12 oraz witamina D, a witaminy B1 i B2 jest mniej. Więcej natomiast w porównaniu do mleka krowiego jest w nich witaminy PP i kwasu foliowego. Jeśli chodzi o składniki mineralne to ich ilość zależna jest od surowca z którego powstało mleko roślinne. Ogólnie jest w nich więcej magnezu i żelaza, a także miedzi i selenu. Niektóre mleka roślinne zawierają też więcej wapnia, ale jego przyswajalność jest gorsza niż z mleka krowiego.

W związku z tym, że wartość odżywcza mleka roślinnego różni się znacznie od mleka zwierzęcego producenci często wzbogacają mleka roślinne w substancje, dzięki którym mleko to ma się jak najbardziej upodobnić do mleka krowiego. Są to głównie wapń, witaminy z grupy B, witamina D oraz karotenoidy. Ponadto producenci starają się usuwać z mleka składniki antyodżywcze, co jest w tym wypadku dużym pozytywem.