Testosteron – najbardziej męski hormon
Z lekcji biologii pamiętam, że „męskim” hormonem jest testosteron. Pamiętam również, iż jest on wytwarzany przez jądra i odpowiada za powstawanie i rozwój cech, którymi charakteryzują się mężczyźni – między innymi owłosienia na twarzy, męskich narządów płciowych, itd.. Wiem także, że to właśnie testosteron odpowiada za produkcję plemników w jądrach. Niedawno znalazłem informację, z której wynikało, iż to dzięki testosteronowi mężczyźni charakteryzują się wyższym niż kobiety wzrostem oraz większą siłą – masą mięśniową. W związku z tym, że od paru miesięcy systematycznie ćwiczę na siłowni oraz biegam nasuwa mi się pytanie. Czy ćwiczenia fizyczne mogą zmienić poziom testosteronu? Czy rodzaj i intensywność wykonywanego treningu wpływa na wielkość tych zmian?
Testosteron jest to główny hormon wytwarzany w jądrach. Powstaje on z cholesterolu i androstendionu syntetyzowanego w nadnerczach. Testosteron podobnie jak inne hormony steroidowe nie jest nigdzie magazynowany. Kontrolę nad wydzielaniem testosteronu pełni hormon luteinizujący (LH). Zaledwie 2% testosteronu krąży we krwi w postaci wolnej. Pozostały testosteron wiąże się z białkami (65% z globuliną wiążącą steroidy płciowe, 33% z albuminą). W tkankach testosteron podlega dalszemu metabolizmowi do dihydrotestosteronu. Testosteron odpowiada między innymi za:
Testosteron a ćwiczenia siłowe
Dotychczas przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż ćwiczenia siłowe w znacznym stopniu zwiększają stężenie testosteronu we krwi. Wielkość i czas trwania tych zmian zależy między innymi od intensywności wysiłku, zastosowanego obciążenia oraz ilości zaangażowanych w wykonywane ćwiczenia mięśni. Co ciekawe zmiany te są podobne zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, z tym, że u kobiet są one mniej wyraźne. Badania, które miały na celu stwierdzić, czy ćwiczenia siłowe prowadzą do zmiany spoczynkowego stężenia testosteronu we krwi zakończyły się fiaskiem – wyniki przeprowadzonych badań były rozbieżne.
Testosteron a ćwiczenia anaerobowe
Krótkotrwały wysiłek anaerobowy prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. Zaobserwowany w czasie badań wzrost był proporcjonalny do zastosowanego obciążenia wysiłkowego. Najprawdopodobniej przyczyną wzrostu stężenia testosteronu we krwi, do którego dochodzi w czasie wysiłku anaerobowego, jest zwiększone wydzielanie, mniejszy rozkład oraz koncentracja hormonu. Warto zaznaczyć, iż maksymalny i supramaksymalny wysiłek fizyczny prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. W przypadku takiego treningu do zwiększenia stężenia testosteronu dochodzi dopiero po zakończeniu wysiłku. Co ciekawa zmiana ta jest krótkotrwała.
Testosteron a ćwiczenia aerobowe
Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, iż długotrwały wysiłek aerobowy o umiarkowanej intensywności prowadzi do wzrostu, spadku lub utrzymania stałego stężenie testosteronu we krwi (uzyskane wyniki charakteryzowały się znacznym zróżnicowaniem). Warto zaznaczyć, iż długotrwały wysiłek aerobowy prowadzi w większości przypadków do spadku spoczynkowego poziomu testosteronu we krwi (od 25% aż do nawet 75%). Co ciekawe zmiany spoczynkowego stężenie testosteronu we krwi utrzymują się nawet przez kilka dni. Dotychczas przeprowadzone badania nie pozwoliły stwierdzić jakie znaczenie ma potreningowe obniżenie poziomu testosteronu we krwi.
- powstawanie drugorzędowych cech płciowych (w okresie płodowym),
- stymulowanie rozwoju narządów płciowych (w okresie pokwitania),
- powstawanie owłosienia łonowego i owłosienia na twarzy,
- wzrost mięśni szkieletowych (działanie anaboliczne),
- przyśpieszenie wzrostu organizmu,
- zarastanie nasad kostnych,
- występowanie popędu płciowego.
Testosteron a ćwiczenia siłowe
Dotychczas przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż ćwiczenia siłowe w znacznym stopniu zwiększają stężenie testosteronu we krwi. Wielkość i czas trwania tych zmian zależy między innymi od intensywności wysiłku, zastosowanego obciążenia oraz ilości zaangażowanych w wykonywane ćwiczenia mięśni. Co ciekawe zmiany te są podobne zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, z tym, że u kobiet są one mniej wyraźne. Badania, które miały na celu stwierdzić, czy ćwiczenia siłowe prowadzą do zmiany spoczynkowego stężenia testosteronu we krwi zakończyły się fiaskiem – wyniki przeprowadzonych badań były rozbieżne.
Testosteron a ćwiczenia anaerobowe
Krótkotrwały wysiłek anaerobowy prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. Zaobserwowany w czasie badań wzrost był proporcjonalny do zastosowanego obciążenia wysiłkowego. Najprawdopodobniej przyczyną wzrostu stężenia testosteronu we krwi, do którego dochodzi w czasie wysiłku anaerobowego, jest zwiększone wydzielanie, mniejszy rozkład oraz koncentracja hormonu. Warto zaznaczyć, iż maksymalny i supramaksymalny wysiłek fizyczny prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. W przypadku takiego treningu do zwiększenia stężenia testosteronu dochodzi dopiero po zakończeniu wysiłku. Co ciekawa zmiana ta jest krótkotrwała.
Testosteron a ćwiczenia aerobowe
Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, iż długotrwały wysiłek aerobowy o umiarkowanej intensywności prowadzi do wzrostu, spadku lub utrzymania stałego stężenie testosteronu we krwi (uzyskane wyniki charakteryzowały się znacznym zróżnicowaniem). Warto zaznaczyć, iż długotrwały wysiłek aerobowy prowadzi w większości przypadków do spadku spoczynkowego poziomu testosteronu we krwi (od 25% aż do nawet 75%). Co ciekawe zmiany spoczynkowego stężenie testosteronu we krwi utrzymują się nawet przez kilka dni. Dotychczas przeprowadzone badania nie pozwoliły stwierdzić jakie znaczenie ma potreningowe obniżenie poziomu testosteronu we krwi.
12 lat, 10 miesięcy ago
12 lat, 10 miesięcy ago
12 lat, 9 miesięcy ago
7 lat ago