Testosteron – najbardziej męski hormon
Z lekcji biologii pamiętam, że „męskim” hormonem jest testosteron. Pamiętam również, iż jest on wytwarzany przez jądra i odpowiada za powstawanie i rozwój cech, którymi charakteryzują się mężczyźni – między innymi owłosienia na twarzy, męskich narządów płciowych, itd.. Wiem także, że to właśnie testosteron odpowiada za produkcję plemników w jądrach. Niedawno znalazłem informację, z której wynikało, iż to dzięki testosteronowi mężczyźni charakteryzują się wyższym niż kobiety wzrostem oraz większą siłą – masą mięśniową. W związku z tym, że od paru miesięcy systematycznie ćwiczę na siłowni oraz biegam nasuwa mi się pytanie. Czy ćwiczenia fizyczne mogą zmienić poziom testosteronu? Czy rodzaj i intensywność wykonywanego treningu wpływa na wielkość tych zmian?
Testosteron jest to główny hormon wytwarzany w jądrach. Powstaje on z cholesterolu i androstendionu syntetyzowanego w nadnerczach. Testosteron podobnie jak inne hormony steroidowe nie jest nigdzie magazynowany. Kontrolę nad wydzielaniem testosteronu pełni hormon luteinizujący (LH). Zaledwie 2% testosteronu krąży we krwi w postaci wolnej. Pozostały testosteron wiąże się z białkami (65% z globuliną wiążącą steroidy płciowe, 33% z albuminą). W tkankach testosteron podlega dalszemu metabolizmowi do dihydrotestosteronu. Testosteron odpowiada między innymi za:
Testosteron a ćwiczenia siłowe
Dotychczas przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż ćwiczenia siłowe w znacznym stopniu zwiększają stężenie testosteronu we krwi. Wielkość i czas trwania tych zmian zależy między innymi od intensywności wysiłku, zastosowanego obciążenia oraz ilości zaangażowanych w wykonywane ćwiczenia mięśni. Co ciekawe zmiany te są podobne zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, z tym, że u kobiet są one mniej wyraźne. Badania, które miały na celu stwierdzić, czy ćwiczenia siłowe prowadzą do zmiany spoczynkowego stężenia testosteronu we krwi zakończyły się fiaskiem – wyniki przeprowadzonych badań były rozbieżne.
Testosteron a ćwiczenia anaerobowe
Krótkotrwały wysiłek anaerobowy prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. Zaobserwowany w czasie badań wzrost był proporcjonalny do zastosowanego obciążenia wysiłkowego. Najprawdopodobniej przyczyną wzrostu stężenia testosteronu we krwi, do którego dochodzi w czasie wysiłku anaerobowego, jest zwiększone wydzielanie, mniejszy rozkład oraz koncentracja hormonu. Warto zaznaczyć, iż maksymalny i supramaksymalny wysiłek fizyczny prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. W przypadku takiego treningu do zwiększenia stężenia testosteronu dochodzi dopiero po zakończeniu wysiłku. Co ciekawa zmiana ta jest krótkotrwała.
Testosteron a ćwiczenia aerobowe
Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, iż długotrwały wysiłek aerobowy o umiarkowanej intensywności prowadzi do wzrostu, spadku lub utrzymania stałego stężenie testosteronu we krwi (uzyskane wyniki charakteryzowały się znacznym zróżnicowaniem). Warto zaznaczyć, iż długotrwały wysiłek aerobowy prowadzi w większości przypadków do spadku spoczynkowego poziomu testosteronu we krwi (od 25% aż do nawet 75%). Co ciekawe zmiany spoczynkowego stężenie testosteronu we krwi utrzymują się nawet przez kilka dni. Dotychczas przeprowadzone badania nie pozwoliły stwierdzić jakie znaczenie ma potreningowe obniżenie poziomu testosteronu we krwi.
- powstawanie drugorzędowych cech płciowych (w okresie płodowym),
- stymulowanie rozwoju narządów płciowych (w okresie pokwitania),
- powstawanie owłosienia łonowego i owłosienia na twarzy,
- wzrost mięśni szkieletowych (działanie anaboliczne),
- przyśpieszenie wzrostu organizmu,
- zarastanie nasad kostnych,
- występowanie popędu płciowego.
Testosteron a ćwiczenia siłowe
Dotychczas przeprowadzone badania pozwoliły stwierdzić, iż ćwiczenia siłowe w znacznym stopniu zwiększają stężenie testosteronu we krwi. Wielkość i czas trwania tych zmian zależy między innymi od intensywności wysiłku, zastosowanego obciążenia oraz ilości zaangażowanych w wykonywane ćwiczenia mięśni. Co ciekawe zmiany te są podobne zarówno u mężczyzn, jak i kobiet, z tym, że u kobiet są one mniej wyraźne. Badania, które miały na celu stwierdzić, czy ćwiczenia siłowe prowadzą do zmiany spoczynkowego stężenia testosteronu we krwi zakończyły się fiaskiem – wyniki przeprowadzonych badań były rozbieżne.
Testosteron a ćwiczenia anaerobowe
Krótkotrwały wysiłek anaerobowy prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. Zaobserwowany w czasie badań wzrost był proporcjonalny do zastosowanego obciążenia wysiłkowego. Najprawdopodobniej przyczyną wzrostu stężenia testosteronu we krwi, do którego dochodzi w czasie wysiłku anaerobowego, jest zwiększone wydzielanie, mniejszy rozkład oraz koncentracja hormonu. Warto zaznaczyć, iż maksymalny i supramaksymalny wysiłek fizyczny prowadzi do wzrostu poziomu testosteronu we krwi. W przypadku takiego treningu do zwiększenia stężenia testosteronu dochodzi dopiero po zakończeniu wysiłku. Co ciekawa zmiana ta jest krótkotrwała.
Testosteron a ćwiczenia aerobowe
Na podstawie przeprowadzonych badań zaobserwowano, iż długotrwały wysiłek aerobowy o umiarkowanej intensywności prowadzi do wzrostu, spadku lub utrzymania stałego stężenie testosteronu we krwi (uzyskane wyniki charakteryzowały się znacznym zróżnicowaniem). Warto zaznaczyć, iż długotrwały wysiłek aerobowy prowadzi w większości przypadków do spadku spoczynkowego poziomu testosteronu we krwi (od 25% aż do nawet 75%). Co ciekawe zmiany spoczynkowego stężenie testosteronu we krwi utrzymują się nawet przez kilka dni. Dotychczas przeprowadzone badania nie pozwoliły stwierdzić jakie znaczenie ma potreningowe obniżenie poziomu testosteronu we krwi.
12 lat, 3 miesiące ago
12 lat, 3 miesiące ago
12 lat, 2 miesiące ago
6 lat, 5 miesięcy ago