Miód w starciu z cukrem

O składzie

Tradycyjny cukier w swoim składzie zawiera wyłącznie dwucukier- sacharozę. Składa się ona z 2 cząsteczek glukozy. Faktycznie glukoza jest niezbędna dla odżywienia mózgu. Powoduje też uwolnienie serotoniny, substancji powodującej poprawę nastroju. Jednak na tym kończy się pozytywne działanie cukru.

Miódnatomiast ma niższy indeks glikemiczny od czystej glukozy. Stwierdzono jego działanie bakteriobójcze, odtruwające. Badania mówią również o zdolności blokowania wchłaniania ołowiu i pozytywnym wpływie na próchnicę zębów, czego nie możemy powiedzieć o cukrze.

Głównymi składnikami miodu są oczywiście węglowodany (oprócz glukozy również fruktoza, cukier owocowy) i woda. Spróbujmy przyjrzeć się bliżej pozostałym składnikom. Smak miodu w zasadniczy sposób kształtują kwasy organiczne, przede wszystkim glukonowy, jabłkowy i cytrynowy. O smaku i aromacie decydują też składniki olejków eterycznych pochodzących z nektaru (wyższe alkohole alifatyczne, aldehydy, ketony, estry, związki polifenolowe). Czynnikami mającymi udział w doznaniach smakowych są również cukry, nieznaczne ilości aminokwasów (albuminy, globuliny), garbniki czy woski.

Kolejnym ważnym składnikiem, wpływającym na właściwości miodu są enzymy, pochodzące głownie z wydzieliny gruczołów ślinowych pszczół. Najważniejsze to:

- inwertaza- wywołuje inwersję, czyli rozpad sacharozy do glukozy i fruktozy

- amylaza (diastaza)- prowadzi przemiany skrobi przez dekstryn do maltozy

- oksydaza glukozy- powoduje utlenianie glukozy do kwasy glukonowego (w reakcji powstaje nadtlenek wodoru posiadające działanie przeciwdrobnoustrojowe)

Miód zawiera też cholinę, będąca prekursorem acetylocholiny, związku o charakterze hormonalnym. Co ciekawe w jego składzie spotyka się także flawonoidy (głównie kemferol, kwercetynę, apigeninę, hesperydynę).

O Barwie decydują przede wszystkim związki karotenoidowe, ale również ksantofil, chlorofil, flawon idu czy antocyjany. Ciemnienie miodów przypisuje się reakcji zachodzącej pomiędzy cukrami a aminokwasami z powstaniem melanoidyn.

Co do witamin, ich ilość zależy głównie od obecności pyłku kwiatowego i mleczka pszczelego. Zazwyczaj występują witaminy z grupy B (B1, B2, B6, kwas foliowy, kwas nikotynowy, kwas pantotenowy) oraz witamina C. Natomiast ze składników mineralnych najwięcej jest potasu, fosforu, magnezu i wapnia.

O rodzajach

Cukier najczęściej dostępny jest w postaci oczyszczonej i rafinowanej. Jednak możemy też kupić cukier trzcinowy, popularnie zwany brązowym. Uważa się, że roślina, z której powstaje może mieć działanie lecznicze. Jednak również w nim pierwiastki występują tylko w śladowych ilościach, większość ginie w procesie produkcyjnym. Podobnie rzecz ma się z cukrem klonowym czy tym otrzymywanym z melasy.

Natomiast co do miodu, ile rodzajów tyle pozytywnego wpływu na organizm. Przytoczę niektóre przykłady:

-wrzosowy- kolor czerwonobrunatny, konsystencja galaretowata. Korzystny w stanach zapalnych dróg moczowych, prostaty czy jelit, a także przy kamicy nerkowej czy biegunkach.

-spadziowy- ciemny, o lekko żywicznym smaku. Posiada wysokie właściwości antybiotyczne, polecany w chorobach dróg oddechowych

-lipowy- kolor zielonkawo- żółty. Działanie napotne, przeciwgorączkowe, posiada właściwości antybiotyczne. Działa też uspokajająco, polecany w stanach niepokoju.

-gryczany- kolor ciemno herbaciany. Polecany w profilaktyce chorób układu krążenia i miażdżycy. Pomocny przy zrastaniu kości. Posiada też właściwości antybiotyczne.

-mniszkowy- kolor słomkowożółty. Polecany w problemach wątrobowych, schorzeniach żołądka, serca i w ogólnym osłabieniu.

-akacjowy- kolor słomkowy. Trudno krystalizuje. Polecany przy schorzeniach układu pokarmowego , układu moczowego u w chorobach górnych dróg oddechowych.

-rzepakowy- bardzo jasny, szybko krystalizuje. Stosowany głównie w chorobach serca, jak również wątroby i w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych.

-wielokwiatowy- kolory różne, działanie wzmacniające, również w alergii i przy katarze siennym.

-koniczynowy- kolor słomkowożółty. Stosowany przy schorzeniach przewodu pokarmowego.

-malinowy- kolor jasnożółty. Polecany przy schorzeniach mięśnia sercowego.

Dla sportowców

Miód jest ceniony przez osoby w wysokim stopniu uprawiające aktywność fizyczną. Uważa się, że poprawia wytrzymałość i potencjał fizyczny, zarówno w czasie treningu jak i podczas zawodów. W krótkim czasie pozwala na ustąpienie objawów zmęczenia i szybkie odnowienie zasobów energetycznych. Badania wykazały, że miód spożywany w czasie treningu pozwalał na podwyższenie efektywności.

Inne badania wykazują przewagę miodu nad innymi produktami spożywczymi. W ocenie produktów szybko uzupełniających energię i nie wykazujących skutków ubocznych, miód otrzymał 9/ 10 możliwych punktów, podczas gdy cukier rafinowany tylko 4,5 punktu. Zauważono też zdecydowanie wyższą efektywność po podaniu miodu w stosunku do czystej glukozy czy fruktozy. Należy dodać, że miód jest całkowicie przyswajalny, natomiast cukier tylko częściowo.

Miód polecany jest również w stanach niedożywienia, dla rekonwalescentów, dzieci, osób starszych, ale również dla osób pracujących fizycznie czy umysłowo.

Natomiast glukoza powstająca z czystego cukru, jeżeli nie zdąży zostać spalona, odkłada się w komórkach pod postacią zbędnego tłuszczu, co przyczynia się do podwyższenia poziomu cholesterolu czy powstawania miażdżycy. Do trawienia potrzebne są też witaminy z grupy B, selen czy chrom odpowiadający za prawidłową pracę trzustki. Nadmierna ilość cukru może powodować nadprodukcję insuliny, zaburzenie wydzielania hormonów wzrostu czy też przemian tłuszczowych.

Wybór?

Zatem staje się jasny fakt, iż spożywanie cukru nie przynosi praktycznie żadnych korzyści, czego nie można powiedzieć o miodzie. Zachęcam zatem do używania miodu jako środka słodzącego, dodatku do posiłków śniadaniowych, a przede wszystkim w czasie treningu.

Pragnę też zwrócić uwagę na kwestię wysokiej temperatury a zachowanie właściwości miodu. Dodany do gorącej herbaty wprawdzie nie traci swoich drogocennych właściwości, jednak osłabia się aktywność części enzymów, głównie diastazy i inwertazy oraz ich działanie biologiczne. Lepiej dodawać miód do herbaty nieco przestygniętej.